Bugün İstanbul koşullarında hesaplı bir kiralık ev bulmak zor. Barınma ve enerji (elektrik, doğalgaz) aileler için çok ciddi masraflar haline gelmeye başladı. Birkaç yıl önce ev tutan insanlar ucuza oturduklarını düşünüyor. Dünyadaki ev trendi ise evlerin gittikçe küçülmesi. Örneğin İngiltere’de bir kişi başına düşen yaşam alanı son 20 yılda 31 metrekareden 25 metrekareye düştü. Bunun sebebi inşa edilen yeni evlerin küçük olması.
Dünyanın pek çok noktasında yıkılıp yeniden yapılan evlerde fazladan bir daire çıkarmak için ekstra çaba var. Bazı insanlar büyük evlerde oturmak istemiyor. 1990’lı yıllarda araştırmacı Ellen J. Padder, ABD’deki Meksikalı göçmenler üzerine yaptığı bir araştırmasında bir Meksikalının, “Bu Amerikalılar büyük evlerde tek başına yaşıyorlar, ne büyük yalnızlık” dediğini not almış. Meksikalılar kültür olarak küçük evlerde bir arada yaşamaya alışkınlar.
Tabi her zaman insanoğlu için iyinin iyisi var. Bir insan oturduğu evde bütün yaşamsal faaliyetlerini rahat bir şekilde gerçekleştirebilse bile bazen komşusunun evi ona daha büyük gözükebilir. Üç İngiliz akademisyenin geçen yıl küçük evlerde oturan insanlar üzerine yaptığı bir araştırmaya göre yaşadığınız ev, diğer insanların gözünde hayatta neyi başardığınızın kanıtı gibi olabiliyor.
‘BİR SÜRE SONRA SIRADANLAŞIYOR’
ABD’li iki ekonomist Sara J. Solnick ve David Hemenway’in 2005 yılında yaptığı bir araştırmaya göre ise ev büyüdükçe evden memnuniyetsizlik de artabiliyor çünkü bahçe, havuz gibi ürünler zamanla insanlar için sıradanlaşıyor ve şikayetler başlıyor.
Evin küçük olması ayrı odası olmayan çocuklar için ise ciddi bir akademik soruna dönüşebilir çünkü ev ödevlerini yapmakta sorun yaşıyorlar. Mimari jargona göre 46 metrekareden ufak evlere ‘küçük ev’ (tiny houses) ismi veriliyor. 1+1 veya 1+0 bu evlerin dünyada da Türkiye’de olduğu gibi yaygınlaşması 2008 ekonomik krizi sonrasına denk geldi.
Kriz ABD’de borçları ödenemeyen pek çok konutun bankalara geçmesine sebep olurken yeni konut projeleri için küçük evler tercih edildi. Aynı zamanda bu evler gereksiz alana sahip olmak istemediğini, minimalizmi benimsediğini ifade etmek isteyen insanlar için de bir yaşam biçimi haline dönüştü.
Instagram’da @tinyhouse hesabının sahibi Brent Heavener, 2008 krizi yaşandığında 10 yaşındaydı. Babasıyla birlikte bir gemi konteynerini boyayıp içinde yaşamaya başladığında 16. O yaşından sonra objelerin eve dönüştürülebildiğini fark etti. Heavener şimdi 21 yaşında, Instagram’da 900 binden fazla takipçisi var. Kendisi için evin özgürlük olduğunu söylüyor. Artık bir karavan gibi evini dünyanın her yerine taşıyabiliyor.
20 yaşındaki Michael Janzen’in California’da gençliğinde yaşadığı evle ilgili yazdığı bir şiir var. Şöyle diyor: İki garajlık bir araba gibi.
FATURADAN DOLAYI EVİNİ KÜÇÜLTMEK İSTİYOR
Janzen 2008 yılında 40 yaşına geldiğinde ABD’nin ünlü bankalarından birinde web tasarımcısı olarak çalışıyordu. 170 metrekare havuzlu bir evde yaşıyordu. Oturduğu büyük evin masraf ve faturalarından bıktı ve küçük bir ev yapmak için kollarını sıvadı. Şu an bütün dünya enerji faturalarından şikayetçi, Janzen daha o yıl evine gelen elektrik ve doğalgaz faturalarından şikayet ediyordu.
Shay Salomon bir minimalist, dünyadaki karbon ayak izini düşürmeye çalışıyor. 2006 yılında ‘Küçük gezegen için küçük evler’ isminde bir kitap yazdı. O yıl kitabı nasıl yazdığını şu sözlerle anlatıyordu: ‘Büyük olan daha iyidir’ sloganıyla düşündüğümüz Amerikan tarihinin bir bölümü son eriyor. Ben bir anket şirketi değilim ancak bunu etrafımda çok insandan duyuyorum. Bu büyük evden kurtulursak, kocamı görmek için vaktim olur. Önceden bütün hafta çalışıyor sadece evde hafta sonları birbirimizi görebiliyorduk.
Kaynaklar: The Conversation, New York Times
Kaynak: Web Özel
