Dünyanın pek çok ülkesinde kadınların hak mücadelesi devam ediyor. Suudi Arabistan’da kadınlar geçen yıllara kadar sinemaya erkeklerle birlikte gidemiyordu bile. Geçen aylarda Ürdün’de ülkede çok önemli bir yasa değişikliği oldu, kadın ve erkeklerin hukuk önünde eşit olduğu anayasa ile teminat altına alındı.
Anayasa’da tüm ‘Ürdünlülerin kanunlar önünde eşit olduğu’ ibaresi, ‘Tüm Ürdünlü erkek ve kadınlar kanun önünde eşit’ olarak değiştirildi. Hükümet 2030 yılında cinsiyet eşitliğini sağlamayı hedefliyor. Anayasanın 6. maddesi bu şekilde değişirken, bu kanuna uymayan kamu görevlilerini ağır cezalar bekliyor.
Ürdünlü milletvekili Raed al-Smirat yasa değişikliği parlamentoda tartışılırken bütün bir tartışmayı ‘utanç verici’ olarak nitelendirdi. Bunun üzerine oturumu yöneten kişi kendisini salondan çıkarmak istedi. Al-Smirat bunu reddedince oturumda yumruklar konuştu.
‘ÜLKEMİZİN ŞÖHRETİNİ ZEDELİYOR’
Kavgaya tanıklık yapan başka bir milletvekili Halil Atiyeh, “Bu davranış kabul edilemez ve ülkemizin şöhretini zedeliyor” açıklamasında bulundu.
Yeni kanuna karşı olan Parlamento Yasama Komitesi üyesi Gazi El Thneibat yasanın batıyı memnun etmek için yapılan ‘estetik bir düzenleme’ olduğunu söylüyor.
Bu kavgaya rağmen anayasa değişikliğine 130 vekilin 94’ü evet oyu verdi. Adalet Bakanı Wafa Bani Mustafa, oylama hakkında “Tarihi bir andayız, yaşadığım sürece bunu unutmayacağım” dedi. Ürdünlü kadınlar Türk kadınlarından çok daha sonra 1974 yılında oy verme hakkını aldılar. İlk kadın milletvekili ise 1993 yılında parlamentoya girdi.
Mevcut kanunlara göre Ürdünlü bir kadın başka ülkeden bir erkek ile evlenirse, çocuğuna Ürdün vatandaşlığı sağlayamıyor. Ürdün’deki kadın hakları savunucuları şeriat kanunlarının geçerli olduğu ülkede değişim için şu anlık kadın erkek arasındaki ücret farkının kapanması ve kadınların iş hayatına daha fazla katılması gibi konular ile uğraşıyorlar. Zoe H. Robbin isimli Ortadoğu araştırmacısına göre; Ürdün savaşta olmayan bir ülkeye göre kadınların iş gücüne katılımının en kötü olduğu ülkelerden biri.
KADIN ÇALIŞAN ORANI ÇOK DÜŞÜK
ILO rakamlarına göre; Ürdün’deki kadın istihdam oranı yüzde 15, Lübnan’da yüzde 23, Suudi Arabistan’da yüzde 22, Filistin’de yüzde 18. Ülkedeki Genç Girişimciler Derneği’nin kurucusu Deema Anani, “Son yıllarda iş kuran kadınların sayısında ciddi bir artış var” demekte. Anani, “Kadınlara bakış özellikle taşrada çok farklı, bu da kadınların iş hayatına katılmasını engelliyor” demekte.
Ürdün’deki kadın haklarının sembolleşmiş hali ise Kraliçe Rania Al-Abdullah. Kraliçe Rania açık şekilde anayasanın 6. maddesinin değişmesi için destek vermişti.
Ülkedeki kadın aktivistlerinden Rana Husseini, ülkede kadın haklarındaki en büyük ilerlemelerden birinin son yıllarda kadınları büyükelçi, bakan ve savcı olarak görmeleri olduğunu söylüyor. Husseini, “Şimdi kadınları her pozisyonda görebiliyorsunuz, bu toplumun daha açık olduğu ve yeni pozisyonların kadınları beklediğini gösteriyor” demekte. Ürdün’de üniversite mezunu kadınlar arasındaki işsizlik oranı yüzde 77 gibi kötü bir seviyede.
NAMUS CİNAYETLERİ BÜYÜK SORUN
Ülkede kadın cinayetleri Türkiye’de olduğu gibi büyük bir sorun. Rana Husseini’nin verdiği bilgilere göre; her sene 10-15 kadın namus cinayetine kurban gidiyor. Kadın hakları aktivisti, “308 numaralı kanunda eğer bir kadın tecavüzcüsü ile evlenirse cezadan kaçabiliyordu. Şimdi bu kanun kaldırıldı” demekte.
Kanunlar değiştirilse de pratikte bazen erkeklerin kadınlara karşı işledikleri suçlarda ceza indirimi gördüğü vakalar da var.
Kaynaklar: Deutsche Welle, Arab News, Guardian
Kaynak: Web Özel
